Press "Enter" to skip to content

Constant Artz

Constant Artz is de schilder van de bekende uiterst vriendelijke en zonnige tafereeltjes met een eend met jongen aan een slootkant

Constant Artz werd in 1870 in Parijs geboren als de zoon van de toenmaals bekende schilder David Artz. Al in 1874 verhuisde de familie Artz terug naar het Hollandse Den Haag. Vader Artz die ooit zelf bij Jozef Israels in de leer was geweest, liet zich in zijn Parijse periode maar weinig beïnvloeden door zijn nieuwe omgeving. Hij schilderde met name het Hollands landleven met goed doorwerkte afbeeldingen van boeren en boerinnen.

Omdat vader Artz al vroeg het kunstzinnige talent van zijn zoon ontdekte, was het bijna vanzelf sprekend dat Constant een kunstzinnige opleiding zou volgen.  Hij werd dan ook in 1882 ingeschreven bij de Haagse Akademie en daarna, in 1899 kreeg hij een plaats als leerling op het atelier van de schilder Tony Offermans (1854-1911). Offermans was ook een typische Haagse schilder wiens werk in het verlengde lag met dat van Jozef Israels.De Hollandse variant van het impressionisme kreeg Constant Artz dus vrijwel met de paplepel ingegoten. Overigens woonde Constant al sinds 1893 niet meer in Den Haag, maar in Delft.

Eerder had Constant in de huiselijke kring  al kennis gemaakt met een aantal schilderende vrienden van zijn vader. Door zijn connectie met Jozef Israels kende vader Artz een groot aantal schilders uit een bepaalde hoek, waaronder niet de eerste de besten. Zo ging hij ook intiem om met Jacob en Mathijs Maris en het is begrijpelijk dat zijn zoon Constant zich naadloos bij deze vriendenkring aanpaste. Hierdoor kwam Constant ook in contact met Hendrik Willem Mesdag, die hem van de nodige raadgevingen voorzag.

Veel belangrijker is het dat Constant via de vriendenkring van zijn vader ook Willem Maris ontmoette en deze interesseerde zich zeer voor zijn werk. Hij gaf de jonge Constant behoorlijk wat aanwijzingen, maar dat had wel tot gevolg dat Artz sterk onder de invloed kwam van Maris. Nu zijn er slechtere raadgevers denkbaar, maar nu is het wel zo dat Constant Artz zich gedurende de verdere  leven nooit meer los heeft kunnen maken van wat hij toen als zijn grote voorbeeld moet hebben gezien. Het is overigens een interessante bezigheid om schilderijen van Willem Maris en Constant Artz met elkaar te vergelijken. Qua compositie en keuze van onderwerp ( eend met jongen in het water) zijn ze vrijwel identiek.Alleen het werk van Maris is groter van formaat en krachtiger in peinture. De verfstreek is robuuster, maar het spel van licht en schaduw is vertonen bij beiden een grote overeenkomst.

Aan juist dit oeuvre heeft Constant Artz zijn grote bekendheid te danken; eendenfamilies aan een slootkant. Artz schilderde echter ook landschappen. Deze zijn echter slechts bij een enkeling bekend. Net als zijn vader was hij zeer geboeid door de natuur en hield hij van het buitenleven. Op het platteland schilderde hij veel  plein air, wat vele landschappen met molens heeft opgeleverd. Een enkele maal verwerkte Artz eveneens een molen in de achtergrond van zijn eendenschilderijen. Het grote publiek kent Constant Artz echter vooral van zijn intieme eendenfamilies. Met dit onderwerp had hij al kort na 1900 veel succes en dat is eigenlijk tot de dag van vandaag zo gebleven.

Artz beheerste als geen ander het spel tussen licht en schaduw. Hierdoor wist hij steeds weer tot nieuwe composities te komen, waarbij hij sterk een zonlicht vangende moedereend of een geheimzinnige duistere boom of struik wist te gebruiken. Elke Constant Artz levert een volkomen eigen beeld op.

Later verhuisde Artz naar Soestdijk Zijn werk bleef de aandacht van het publiek trekken, ondanks dat de aandacht voor de Haagse School gaande de twintigste eeuw wat begon te verflauwen. Die steun van het koperspubliek hielp Artz dan ook door de voor vele kunstenaars moeilijke crisisjaren heen. Tijdens de oorlog zag hij kans om zijn familie te onderhouden door schilderijen te ruilen voor voedsel. Artz werd vrij oud en hij overleed in 1951 te Soesdijk, maar gedurende de laatste jaren van zijn leven had hij te maken met een verslechtering van zijn gezichtsvermogen. Voor iedereen is zoiets een ramp, maar voor een schilder is het wel het ergste wat hem kan overkomen. In zijn laatste jaren veranderde de schilders wijze van Artz dan ook. Het nauwgezette in de uitbeelding verdween om plaats te maken voor een meer impressionistische schilderswijze. Deze late impressionistische werken tonen aan dat Artz een ras schilder was.


tekst: http://www.schilderijen1850-1950.com/C.Artz.htm

//