Press "Enter" to skip to content

Restauratie

Restauratie en schoonmaken van schilderijen.

Schilderijen veranderen in de loop der tijd. Een van de meest voorkomende tekenen van veroudering is  een vergeeld of verdonkerd oppervlak, veroorzaakt door verontreiniging en verkleurde vernis.
Wanneer deze verkleuring zo groot wordt dat het uiterlijk van een schilderij word verstoord, kan dit meestal door een goede restaurator worden verwijderd.Overigens moet hierover beslist niet te licht worden gedacht, het schoonmaken van een schilderij is vaak de oorzaak van veel schade!
Er staan vele oplosmiddelen en combinaties daarvan ter beschikking van de restaurator,een keuze hieruit en de juiste werkwijze vraagt beslist de nodige ervaring.

Restauratie betekent ook: reparatie van schilderijen met afbladderend verf, broos geworden linnen, scheuren, deuken, waterschade, brandschade, in al deze gevallen is het de taak van de restaurator het schilderij te stabiliseren en zoveel mogelijk van het originele kunstwerk te behouden.

Hoewel het denken over restauratie van kunstwerken steeds in beweging is,is men het in ieder geval eens over het belang van reversibiliteit(omkeerbaarheid).  Restauraties moeten indien mogelijk zodanig worden uitgevoerd dat ze in de toekomst nog kunnen worden gewijzigd naar de dan geldende inzichten.

Alle gebruikte materialen zullen dan ook zoveel mogelijk zodanig gekozen worden dat een restauratie als het ware weer ongedaan gemaakt kan worden.

Vanaf het moment dat een schilderij gemaakt is begint het te veranderen: natuurlijke veroudering, licht, warmte, vocht, ongelukjes, de “goede”zorgen van de eigenaar, en helaas zijn ook ondeskundige restauraties nog vaak oorzaak van schade.

Ook de wijze waarop een schilderij wordt opgehangen kan van grote invloed zijn op het behoud, denk bijvoorbeeld aan de invloed van verwarming, zonlicht, plaatsing van schilderijverlichting.

Dit alles is reden ook aandacht aan conservering te besteden, het behoud van schilderijen zonder dat dit aktieve behandeling inhoud, hoofddoel is verval te voorkomen.
Gerelgelde inspectie kan helpen tijdig problemen te zien en op te lossen,maar vooral van belang is het in de hand houden van licht, temperatuur en vochtigheidsgraad.

Dit is niet alleen voor musea van belang, ook thuis kan al veel gewonnen worden door een juiste plaatsing van het schilderij!
Hang een schilderij bijvoorbeeld NIET boven of naast een verwarmingstoestel,of op een wand waarbij het door de volle zon beschenen kan worden,denk ook aan de warmte van verlichting, een niet geisoleerde buitenmuur is onverstandig, ook plaatsing vlak naast een geregeld geopende buitendeur of raam kan schade veroorzaken.

Een schilderij bestaat uit natuurlijke materialen welke op warmte en vocht reageren door zich samen te trekken of op te zwellen, jammer genoeg reageren de verschillende materialen in een schilderij niet alle op dezelfde wijze,hierdoor ontstaan spanningen welke bijvoorbeeld barstvorming veroorzaken, slaphangen en plooivorming in doek, en bij panelen zelfs scheuren!

Tekst: Restauratieatelier Hartskeerl Haarlem

www.restauratieatelierhaarlem.nl

Bovenstaande is de visie van een restaurateur.

Voorbeelden van restauratiehandelingen

het afnemen van persistente vernislagen of onbekende vervuilingen,  door gebruik te maken van verantwoorde organische of anorganische  oplosmiddelen of emulgatoren, dan wel mechanisch (krabben bijv.)  hechten (‘lassen’) van scheuren of winkelhaken, opvullen van lacunes en perforaties
vastzetten van de verschillende lagen in het systeem: verf -grondering – drager (linnen, hout)
inschilderen van plaatsen met verfverlies (‘retouches’) zo dat deze niet verkleuren en immer oplosbaar blijven herstel van de treksterkte van het verouderde linnen door totale
bedoeking (doublering) herstel van randsterkte door randbedoeking rondom
vernisverwijdering uit craquelé en linnen om verfbreuken efficiënt te kunnen hechten, zonder of met bedoeking vervangen van ondeugdelijke spieramen, resp. beter vastzetten van doek langs spijkerrand planeren van opstaande verfschollen ontstaan door krimp van de
drager of door breuken in de ondergrond inkleuren van breuklijnen langs excessief craquelé
vernissen (dun) van het oppervlak van conventionele schilderijen ter  voorkoming van endogene vervuiling van de verf aanvullen van ontbrekende spieën en ‘ophangen’ er van aan het
spieraam ter voorkoming van verlies.

Literatuur:
Handboek voor het restaureren van schilderijen
Door Knut Nicolaus
Uitgever: Koneman, her en der voor niet meer dan €  35.-  te koop.

http://www.restauratoren.nl/

//