Press "Enter" to skip to content

Amsterdam stadsgezicht

In 1275 verleende graaf Floris V van Holland “aan de mensen die bij de dam in de Amstel wonen” vrijheid van het betalen van tolgelden binnen het graafschap Holland. In dit tolprivilege komt voor de eerste maal de naam Amestelledamme voor. Omstreeks 1350 vond de eerste van een lange reeks stadsuitbreidingen plaats. Aan de oostzijde van de Dam werd het drassige land opgehoogd tot aan de Oudezijds Voorburgwal en aan de westzijde tot aan de Nieuwezijds Voorburgwal (burg betekent stad, dus het gaat hier om stadswallen). Aan de “oude zijde” bevindt zicht de Oude Kerk, aan de “nieuwe zijde” de Nieuwe Kerk.

Bij de stadsuitbreiding in 1380 ontstonden nieuwe buitenste stadsgrachten achter de Voorburgwallen: de Oudezijds Achterburgwal aan de oostzijde en de Nieuwezijds Achterburgwal (sinds de demping in 1867 Spuistraat) aan de westzijde. Rond 1425 volgde een nieuwe stadsuitleg, niet alleen aan de west- en de oostkant, maar ook in zuidelijke richting. De stadsgracht bestond voortaan uit het Singel, de Kloveniersburgwal en de Geldersekade. Naar het zuiden strekte de stad zich uit tot aan het huidige Muntplein. Aan deze begrenzing herinneren nog de Munttoren, de Waag en de Schreierstoren.

Omstreeks 1400 vestigde het stadsbestuur zich in een middeleeuws stadhuis, dat op de Dam (toen nog Die Plaetse) stond. Het bezat een open hal voor de rechtspraak en een klokkentoren. Het gebouw raakte geleidelijk aan in verval en brandde in 1652 af. Het nieuwe stadhuis, een ontwerp van Jacob van Campen, was toen al in aanbouw en werd in 1655 in gebruik genomen. De voltooiing liet echter nog tientallen jaren op zich wachten. Het stadhuis werd paleis toen Napoleon’s broer Lodewijk er tijdens de Franse bezetting als koning van Holland ging wonen. Na terugkeer van de Oranjes werd het de hoofdstedelijke residentie van de koninklijke familie.

De belangrijkste Amsterdamse geschilderde onderwerpen zijn:

Westertoren
Montelbaanstoren
Sint Nicolaaskerk
Munttoren
Schreierstoren
Zuiderkerk
Lutherse kerk
Oude kerk
Het IJ
De grachten

De belangrijkste schilders van Amsterdam

GH Breitner
Corn. Springer
Karel Klinkenberg
Jan van der Linde
JL Dispo
GL Dispo
C. Dommelshuizen
Jan den Hengst
Jan Kelderman
Jan Knikker Jr.
PJA Wagemans
Corn. Brandenburg
Melcher Tilmes
Elias van Bommel
Willem Knip
CA Streefkerk
Jan Korthals
MH Mackenzie
Elie Neuburger
Sal Meijer
P. v. Noort
Corn. de Bruin
Hobbe Smit
E.J. Ligtelijn
G.W. Knap
W. Knip
D. Muhlhaus
HC Kranenburg
J. Kelderman

//