Press "Enter" to skip to content

Indische school

Voornamelijk Hollandse schilders, die het vroegere Indie bezochten of er lange tijd woonden en zich bezighielden met Indische en Indonesische voorstellingen:

Het is nog niet zo lang geleden dat ieder zich respecterend veilinghuis in Nederland schilderijen met Indische (Indonesische) voorstellingen weigerde, wegens een te geringe opbrengst. Schilderijen van Adolfs, Eland, Dezentje, van Velthuijsen en vele anderen, meestal van Sawah landschappen met vulkanen op de achtergrond brachten enkele tientjes op, terwijl de schitterende Balinese naakten van Hofker voor enkele honderden guldens van de hand gingen. Er is op deze, nu zeer bloeiende, markt sindsdien veel gebeurd.

De moderne Indonesische kunst ontstond gedurende de periode van de Nederlandse bezetting en werd beschouwd als een kunstbeweging ter  ondersteuning van de Onafhankelijkheid. Het was in deze tijd dat  Indonesische kunstenaars pogingen deden om zich de moderne Westerse kunststijl eigen te maken.
Onder deze kunstenaars bevonden zich namen als Raden Saleh (19e  eeuw), de eerste Indonesische schilder die in het buitenland kunst studeerde en die grote invloed had op de totstandkoming van Indonesische landschapschilderkunst, opgevolgd door een generatie van nieuwe kunstenaars, bekend als Mooi Indië. Deze groep bestond uit schilders vanuit Europa en Indonesië, die hoofdzakelijk onderwezen werd door Nederlandse kunstenaars. Onder deze groep bevonden zich mensen  als de Indonesiër Abdullah Suryosubroto (1878-1941), de Nederlander  Willem Gerard Hofker (1902-1981), de Oostenrijker Roland Strasser  (1895-1974) en de Fransman Ernest Dezentje (1885-1972).  Karakteristiek voor de Mooi Indië kunst was dat schilderijen op een conventioneel romantische en natuurgetrouwe wijze landschappen weergaven. Deze wijze van schilderen genoot grote populariteit bij de Nederlanders die in Indonesië woonden.

Met de groei van het nationaal bewustzijn, distantieerde men zich meer en meer van de Westerse kunst. De behoefte ontstond om kunst te creëren met een duidelijke Indonesische signatuur.
Met de verandering van de politieke situatie in Indonesië en de sterk groeiende oppositie tegen de koloniale regering, werd kunst gezien als een instrument om de nationalistische bewustwording uit te drukken. Als contra groep van Mooi Indië werd in 1938 de eerste Indonesische schildersvereniging Persagi (Persatuan Ahli-Ahli Gambar Indonesia) opgericht. Doelstelling en filosofie waren dat hedendaagse kunst de persoonlijke visie van de kunstenaar behoort te weergeven en de cultuur en karakteristieken van een land behoort uit te drukken. In dit verband werd duidelijk dat kunst niet alleen bedoeld was om technische vaardigheid te tonen, zoals het geval met Mooi Indië, veeleer was het een poging om kunstprestaties te koppelen aan de aspiraties van het land.
Na een periode van vier jaar, waarin Persagi een belangrijke rol speelde in de ontwikkeling van hedendaagse Indonesische kunst, werd tijdens de Japanse bezetting (1942-1945), de politieke organisatie Putera (Pusat Tenaga Rakyat) opgericht. Het culturele departement van deze organisatie werd geleid door de beroemde schilders Affandi en Sudjono, en had ten doel de schone kunst te promoten bij de gehele Indonesische gemeenschap. In de periode 1920-1940, die gekenmerkt werd door een sterker nationalistisch gevoel, ontstonden diverse kunstorganisaties, waar kunstenaars zich bewust werden van hun nationale identiteit.
Gedurende 1950-1960 maakte de Indonesische kunst een fenomenale groei door en weergaf zij de politieke idealen van die tijd.
Na de Onafhankelijkheid nam de kunstleer een formelere vorm aan. Kunstacademies werden door de overheid opgericht. De meest bekende zijn het Institut Teknologi Bandung (ITB) in Bandung, dat de Westerse techniek onderwijst en de Akademi Seni Rupa Indonesia (ASRI) in Jogjakarta , die zich kenmerkt door een sterke traditionele en nationale identiteit. Later volgde het Institut Kesenian Jakarta (IKJ) te Jakarta.
 
Tekst: BUDI Art

In Nederland is het Zeeuws veilinghuis gespecialiseerd in Indische schilderkunst.

De meest bekende schilders zijn:

Abdullah Basoeki
Abdullah Sudjono
Abdullah Surjosoebroto
Achterberg van Gerard
Adolfs Gerard
Bakker Frans
Beer George
Beijnon Jan Daniel
Bonnet Rudolf
Dake Carel
Dezentje Ernest
Dier J.
Does Willem v.d.
Dooyewaard Willem
Eland Arthur
Eland Leo
Fong Lee Man
Herwerden Jacob
Hofker Willem
Imandt Willem
Kievits Frederik
Mayeur de Merpres
Meeteren Brouwer Menno
Meier Theo
Mooyen Pieter
Niemantsverdriet Jan Frank
Ohl Frits
Ouborg Piet
Saleh Raden
Piet Schenkenberg
Schoemaker Charles
Sterren van der John
Ari Smit
Snel Han
Strasser Roland
Velthuysen Henry
Versteijnen Henri
Wichers Hendrick
 
Indische schilders uit Indonesie.

Abas Alibasyah
Abdul Aziz
A.D Pirous
Affandi
Adam Lay
Ahmad Sadali
Amang Rahman
Amrus Natalsya
Andre Cottavoz
Anton Kustiawidjaja
Ariefin (Neif)
Arn Dwihartanto
Awiki Basoeki Abdullah
Bengky Jonathan
Bilaningsih
Budi Sutrisno
Bunga Jeruk
Chris Suharno
Dede Eri Supria
Dewa Putu Bedil
Dewa Putu Mokoh
Diah Yulianti
Didik Nurhadi
Djaya Tjandra Kirana
Djoko Pekik
Dullah Eddie Harra
Dullah Saiman
Edi Sunaryo
Eiji Sawada
Entang Wiharso
Erica Hestu Wahyuni
Faizal
Fenny Kertawidjaja
Frans Najira
Gunawan Hanjaya
GA. Ketut Wiranata
Handayadi
Hatta Hambali
Hendra Gunawan
H, Widayat
Hayatuddin
Hendra Gunawan
Heri Dono
Ida Bagus Made Nadera
Idran Yusup
Ifantze
Ivan Sagito
Jason Monet
Jeihan Sukmantoro
Jon Sarjono
Josephine Linggar
Judoatmodjo
Kabul Suadi
Kartono Yudho Kusumo
Katirin Ketut Ginarsa
Ketut Kasta
Ketut Regig
Ketut Suandi
Ketut Sudila
Koempol
Krijono
Lee Man Fong
Lie Tjoen Tjay
Lim Wasim
Li Shuji
Luthfie
Made Djirna
Made Palguna Made Toris Mahendra
Made Sukadana
Made Wianta
Masli
Men Sagan
Nani Nirmalasari
Nashar
Nasirun
Nasjah Djamin
Nyoman Gunarsa
Nyoman Masriadi
Nyoman Triarta A.P
Nyoman Meja
Nyoman Sukari
Pande Ketut Taman
Popo Iskandar
Probo
Pupuk DP
Rearngsak
R. Hadi
Robby L
Reody Mardianto
Roedyat Martadiradja
Rudy Isbandi
Rusli
Rustamaji
Saiman Dullah
Sapto Sugiyo Utomo Sekar Jatiningrum
Siauw Tik kwie
Sion T
Sodick Ardani J
Soeparto
Sri Hadhy
Srihadi Soedarsono
Sucahyo Widodo
Sunaryo
Suromo
Tio Tjay
Trip D. Sasomo
Trubus S Tulus Warsito
Ugo Untoro
Wakidi
Wakijan
Wara Anindyah
Wayan Asta
Wayan Pengsong
Weye Haryanto
Wisade
Yap Hian Tjay
Yuswantoro Adi
Zaini

In Nederlands-Indië werden de Kunstkringen opgericht om de Nederlandse cultuur in de kolonie te bevorderen. De Kunstkringen organiseerden culturele evenementen: tentoonstellingen, concerten en lezingen. Aangezien in Indië geen museum van westerse kunst bestond, hoopte men op deze manier de Indische Nederlander in contact te brengen met de ontwikkelingen in Europa. De Kunstkringen organiseerden ook teken- en schilderlessen. In Indië bestond tot 1947 geen mogelijkheid om een professionele kunstopleiding te volgen. De tentoonstellingen in de plaatselijke afdelingen van de Kunstkringen (Batavia, Bandung, Surabaya) moesten als voorbeeld dienen voor de Indische en later ook Indonesische kunstenaars, die meestal autodidact waren.

De ontwikkeling van de Indische schilderkunst werd mede bepaald door de vele buitenlandse kunstenaars die voor kortere of langere tijd in Indië woonden. Hun romantische visie op het koloniale Indië schiep een oeuvre van nostalgische schilderkunst, vaak in opdracht geschilderd van gepensioneerde Nederlanders die terugkeerden naar het vaderland. Het afgelopen decennium is de waardering voor deze ‘Mooi-Indiëkunst’ gestegen, vooral binnen Indonesische verzamelaarskringen. De schilderijen van Rudolf Bonnet, Walter Spies, Hofker en Le Mayeur de Merpres, die op Bali woonden en werkten, brengen op internationale veilingen enorme bedragen op. Andere bekende Indische schilders zijn onder anderen Charles Dake, Leo Eland, Wilhelm Bleckmann, Auke Sonnega, Charles Sayers en Frits Ohl. Hun onderwerpen – sawas, nevelige vulkanen en exotische markten of stadsgezichten – waren bedoeld als souvenir voor de Oud-Indischgast. Hun stijl – realisme, impressionisme of expressionisme – was ouderwets vergeleken met de moderne stromingen die begin negentienhonderd in Europa ontstaan waren. De Indische schilderkunst was vooral bedoeld als aangename herinnering aan ‘ons’ Indië. De schilder Ries Mulder zette na de onafhankelijkheid de Bandungse Kunstacademie, die een belangrijke rol in de moderne Indonesisch kunstwereld speelt.

 Beeldend kunstenaars met een Indische achtergrond in Indonesië – Bali  werkzaam (geweest),

Hugo Bausch    
Fred Benjamins     
Maureen Birney     
Miranda Birney    
Joyce Bloem       
Edith Bons     
Hans Budding     
Wim Caus    
Peter van Dongen    
Otto van Eersel     
Sias Fanoembi     
Dees Goosen    
Charles Jansen    
Leanne Lawalate     
Loemamoli     
Timothy Mahler    
Eddy Manuhutu    
Ben Manusama    
Henk Mual     
Dirk Oeghoede       
Merapi Obermayer    
Paula la Peau    
Juni Pattimahu Kusumanto
 Boetje Pattirane    
Jan Radersma      
Beatrijs van Rheeden      
Nicolaas Ririmasse    
Patty Schilder     
Richard Smeets    
Dodog Soeseno   
Esther Stasse    
Myrna Stolk    
Ardy Strüwer     
Saskia Vermeesch   
Jan Wessendorp        
 
meer dan 139  anderen
 
Lucas Abedey 
Simon Admiraal
Hendra Adolfs 
Irene Adriaans
Tiong Ang 
Hetty Ansing
Hélène Aponno 
J.F. Averson
Jan Banning  
Marius Bauer
Basar
Dane Beerling
Christine Beijnon
Amy Benjaminsz
Ferdinand van Bindsbergen
Antonio Blanco
Marion Bloem
Christine Bodde
Rudolf Bonnet
Rogier Boon
Dolf Breetvelt
Niek Broese
Harry Bronkhorst 
Carmi Butteling
Billy Cam
Fransje Carbasius
Blaupot ten Cate
Jeremie Cornelissen
Theo Couwenberg  
Peggy Crince Le Roy
C.L. Dake
Dezentjé 
Willem van der Does
Roy James Döhne
Ronald Peter Dom
Willem Dooijewaard
Wieteke van Dordt
Florine van Eekhout
Cynthia Eichperger
L.J. Eland
William Eman
Frans Erkelens   
Lily Eversdijk  
Edgar Fernhout
John Fernhout 
Rik Fernhout 
Gabriëlle Ferrand
Wim de Haan  
W.G. Hofker
Bart N. Filet 
Max Fleischer
Lee Man Fong   
John Franken   
Margi Geerlinks
Erik Gigengack
Christo Gunawan    
Frits van Hensberg 
Heyman
Willem Gerard Hofker
Frida Holleman
Suzette Huwae
Huwang
Willem en Maria Hofker
Isaac Israëls 
Peter van der Jagt
Margit Junge
Frederik Kasenda 
Harry van  Kleef
Henry Ketting Olivier
Jean van de Kok 
Joost de Koster   
Harry Kuit (Lange Voorhout Den Haag)
Frances Larder
Jan Lavies (2) 
Harry van Lawick Pabst
Myra Leliveld
Etha Lempke  
Jan Leurs
Ellen Liang,
Eddie Lie
Serge Ligtenberg 
C.A. Lion Cachet
Elisabeth de la Rambelje – Lorenz
Lowtone
Janus Manusama 
Le Mayeur  
W. Meelhuysen
Jan Malawauw
Theo Meier
Mar  Melsert
Sandra Mendelsohn
Adrien Jean le Mayeur de Merpres
P.A.J. Mooijen
Corry Muhlenfeld
Louis Nagelkerke
W.O.J. Nieuwenkamp
I. Nijhuis
Yvonne Noordam-Weygers
Ohl
Annette Ong 
Pieter Ouborg    
Antoine A.J. Payen  
Ruby Pesik 
Roy Piette
J. Pluim-Mentz
Jan Poortenaar  
W. Quidort  
Tommy Raaymakers
Anita Rambonnet-da Ponte
Anita van der Reijden
Barbara de Reus-Kamma
Christa  Rook 
Anneke Otten-van Roon
Huibert Sabelis
Raden Saléh
Cora Samethini
Poldi Carlos Saueressig   
Anneke Savert  
Charles E.H. Sayers
René Schäfer
Jan van Schaick
Ivonne  Schardijn
Schenkenberg van Mierop  
John Schlechter
Jan Schoorel 
Michael Sewandono
Silawanabessy
Hiddo Sinia
W. Sluiter
Arie Smit,
Han Snel
Emile Snellen van Vollenhoven 
Auke Sonnega, 
Paul Spies  
Walter Spies
Roland Strasser
Peter Tan
Bianca Tangande  
Frits Tieleman Smeele  
Thé Tjong-King
Thomas Tol 
Jan Toorop
Charley Toorop  
Harriët Tomassen
Germaine Tournier
Hans Truyen 
Cary Venselaar          
Emmy Verhoeff
M. Vervoort
Jim de Vries
Vera de Vries   
Gaby van Wely
Wichers
Irene Wiegand Bruss
A.F. Winter 
Lie van Zuuren
 
Indonesische beeldend kunstenaars
 
Balinese kunstenaars
Abdullah 
Vanda Affan 
Eva Anando
Abdul Azis
Kusuna  Affandi 
Lily Arifin   
Raden Salèh Sharif Bustaman
Hendra Ginawan
Hendra  Gunawan  
 
Hoegeng Iman Santoso
Reni Hoegeng  
Mery Hoegeng
Popo  Iskander
Tatang Kuncoro
Mantra (I Nyoman Putra Ardhana)  
I Gusti Nyoman Lempad
Fitrajaya Nusananta 
Max Padick 
J. Dewa Kt. Rungun
Ivan  Sagito 
Ine Sarlono 
 
Anak Agoeng Gde Sobrat
Abdullah Soedjono
Dodog  Soeseno
Ojong Soerjade
Rambang Soetra
Holis  Sudin
Sidutomo  Sudjono  
Sunaryo
P.T. Widayanto
 
 
 

//